1819
In de woelige jaren na de Franse Revolutie (1789) achten velen de wederkomst van Christus nabij; zo ook bijvoorbeeld Hendrik Hentzepeter. Tussen 1819 en zijn dood in 1845 verwerft deze meertalige inwonend-conciërge van het Koninklijk Kabinet van Schilderijen (Mauritshuis) internationale bekendheid met een twintigtal brochures over het onderwerp.
Lees: Hendrik Hentzepeter
1845
Op 15 december, nog geen twee jaar nadat Siyyid ‘Alí-Muhammad Zich aan Zijn eerste discipel bekend had gemaakt als de Báb, verschijnt er op de voorpagina van een Nederlandse krant een bericht uit Perzië over de vorming van een ‘nieuwe secte’ en de eerste gewelddadige reactie daarop.
1851
In februari is het einde van het beleg van Zanján, Perzië (mei - december 1850) aanleiding voor de eerste vermelding van ‘de secte der Babis’ in een Nederlands dagblad.
1852
In oktober bereikt het nieuws over een aanslag op het leven van de jonge Násirí’d-Dín Sháh (15 augustus) en de daaropvolgende vergeldingsmaatregelen de nationale en regionale pers in Nederland. Daarmee wordt voor het eerst in bredere kring de aandacht gevestigd op de bábís en hun ideëen.
Lees: Aanslag op de Shah
1873
Jonkheer Tinco Lycklama à Nijeholt uit Beesterzwaag in Friesland publiceert tussen 1872 en 1875 een vierdelig verslag (in het Frans) van zijn reis door het Midden-Oosten (1865-1868). Hij bespreekt daarin ook het ‘Babisme’ en baseert zich daarbij op het werk van de Franse diplomaat Joseph Arthur Graaf van Gobineau.
1874
Op de algemene vergadering van het Aardrijkskundig Genootschap in de Yachtclub te Rotterdam wordt in aanwezigheid van prins Hendrik de Zeevaarder, Lycklama’s reis door Perzië (1866) besproken. De Báb wordt getypeerd als een ‘soort van wijsgeer’ die ‘een zuivering van zeden, inzonderheid onder de mollahs beoogd’ en streeft naar ‘afschaffing der veelwijverij’.
1877
Aan de Rijks Universiteit van Leiden kan men vanaf nu godsdienstwetenschap studeren. Daartoe was in 1840 aan het Franeker Rijks Atheneum de toon gezet met de ‘moderne theologie’, een richting waarin men de vrijheid neemt om, onafhankelijk van kerkelijk leergezag, alles te toetsen aan het verstand, ook het eigen geloof.
Lees: Godsdienstwetenschap
1878
De doopsgezinde predikant, vrijmetselaar en schrijver Anthony Winkler Prins behandelt in zijn 16-delige Geïllustreerde Encyclopedie, de eerste in Nederland, onder het lemma ‘Perzië’ in het voorbijgaan ook de ‘Bab’ en de ‘sekte der Babi’. ‘Deze sekte gaat volgens veler oordeel een belangrijke toekomst tegemoet.’
Lees: Winkler Prins
1879
De Rotterdamse broers Johan en Bernard Collignon werken als handelsagent in Isfahan. Johan probeert tevergeefs de levens te redden van twee Perzische bahá’í handelsrelaties, de broers Siyyid Muhammad-Hasan en Siyyid Muhammad-Husayn.
1884
In de 2e ‘naar de nieuwste bronnen herziene en aanmerkelijk vermeerderde uitgave’ van zijn succesvolle Geïllustreerde Encyclopedie wijdt Winkler Prins nu ook een kwart pagina aan een afzonderlijk lemma over de ‘Babi, de naam der aanhangers eener nog jeugdige Mohammedaansche secte in Perzië.’
1885
Onder het wakend oog van koloniale autoriteiten introduceren Jamál Effendi en Siyyid Mustafa Rumi het Bahá’í-geloof in Nederlands-Indië (Indonesië). Vooral de vorstin en prinsgemaal van het Leenvorstendom Boné op Celebes (nu Sulawesi) tonen grote interesse.
1890
Na te hebben gemeld dat de Shah van Perzië bij zijn laatste bezoek aan Europa (1889) mogelijk was toegetreden tot ‘een Engelse loge’, publiceert het Maçonniek Weekblad een vierdelig artikel om duidelijk te maken dat het ‘Babisme’ geen vorm van vrijmetselarij is. Het artikel zal in 1900 worden herhaald.
1890
De nieuwe Nederlandse consul-generaal in Teheran, de Amsterdammer Frits Knobel, hoort in april via Johan Collignon over de recente bahá’í-vervolgingen nabij Isfahan. De aanstichter van dat geweld, wordt door Bahá’u’lláh aangesproken als ‘de Zoon van de Wolf’.
1891
De Brabantse Pater Franciscaan Paulus Boerkamp, sinds 1888 docent-missionaris te Jeruzalem, maakt een reis langs de Syrische kust. De ‘Babies’ in Akka blijken ‘net en zindelijk gekleed en vriendelijk jegens de vreemdeling.’ Zijn reisverslag wordt gepubliceerd in Sint Franciscus, het Nederlandse maandschrift van zijn orde.
1891
Tijdens een inspectie-reis langs de vestigingen van zijn Perzische Handelsvereniging maakt de Rotterdamse ondernemer Albert Hotz in Shiraz een foto van bahá’ís.
Lees: Een bijzondere foto
1891
De Schiedammer Cornelis Prins is er in Yazd getuige van hoe in mei zeven bahá’ís op last van de geestelijkheid worden geëxecuteerd. Hij informeert consul Knobel en voorziet de weduwen en wezen van geld en levensmiddelen. Zijn naastenliefde wordt genoemd door Bahá’u’lláh.
1893
Jan de Goeje, hoogleraar Arabisch en Oosterse talen aan de Leidse universiteit, publiceert een uitvoerig wetenschappelijk artikel over de ‘De Bâbîs’ in De Gids. Daarbij baseert hij zich grotendeels op het werk van zijn Britse collega Browne. De Goeje noemt ‘Behâo’llâh’ en maakt als eerste een onderscheid tussen ‘bâbî’s’ en ‘behâ’îs’.
Lees: De Gids van oktober 1893
1895
De weekbladen De Heraut en De Gereformeerde Kerk wijden een artikel aan ‘Het Babisme’ gebaseerd op informatie van de Amerikaanse zendeling John Shedd in Urúmíyyih (West Perzië). ‘Sedert 1850 pogen Christelijke zendelingen van de Babistische beweging gebruik te maken om ingang te vinden bij het volk, doch tot hiertoe zonder enig gevolg.’
1896
Als op 1 mei Násiri’d-Dín Sháh wordt vermoord door een pan-islamist, krijgt het Babisme opnieuw veel aandacht in de dagbladen. Via ingezonden brieven weerspreekt de Britse oriëntalist prof. Edward Browne (foto 1919) dat bábí’s achter de moord zouden zitten.
1896
In de periode mei-september krijgt de moord op Násiri’d-Dín Sháh ook in de dagbladen van Nederlands-Indië relatief veel aandacht. De ‘sekte der Babis’ komt daarbij voor het eerst ter sprake, maar de geboden informatie is veelal summier en weinig nauwkeurig. (foto: zetterij Bataviaasch Nieuwsblad 1895)
1897
De Rotterdammer Henri Dunlop doneert zijn verzameling Bahá’í heilige teksten aan de Leidse Universiteits Bibliotheek. Hij was een paar jaar handelsagent van de firma Hotz in Shiraz en kende enkele familieleden van de Báb persoonlijk.
1898
Op grond van Britse berichten melden meerdere Nederlandse kranten hoe opgehitste theologie studenten in Mashhad (in Noordoost-Perzië) om godsdienstige redenen een ‘babist’ (Hájí Muhammad-i-Turk) in het openbaar hebben vermoord en daarna zijn lichaam hebben verbrand.
1899
In een uitvoerig artikel over ‘Het Evangelie in Perzië’ in het weekblad Het Oosten wordt gesproken over ‘de steeds toenemende en reeds honderdduizenden tellende secte der Babi-Bahai’.
1900
In 1863 had de Leidse arabist professor Reinhart Dozy zijn ‘populair bedoelde’ handboek over de Islam gepubliceerd. In de derde en herziene uitgave van Het Islamisme, worden nu ook enkele alinea’s aan het ‘Babisme’ gewijd. Gobineau, Browne en De Goeje dienden daarbij als bron.
Lees: Dozy's derde druk
1903
Doopsgezind predikant Dr. Jan Gerrit Boekenoogen vertaalt en bewerkt George Thomas Bettany’s beschrijvende overzicht The World’s Religions uit 1890. Het hoofdstuk ‘Babisme’ wordt uitgebreid tot enkele pagina’s. De twee delen van dit handboek zijn een mijlpaal in de vroege Nederlandse godsdienst-wetenschap.
1903
Op basis van berichten in The Times melden dagbladen dat er in juni in Yazd een ‘oproer moet zijn uitgebroken tegen de sekte der Babi. Het volk plunderde de huizen en vermoordde vele sekte-leden.’ Regeringstroepen grepen niet in. De benaming ‘baha’i’ en ‘bahaisme’ worden dan nog niet gebruikt. (Algemeen Handelsblad 31 juli 1903)
1905
De Amsterdamse journalist en schrijver Maurits Wagenvoort is in het voorjaar meerdere malen te gast bij bahá’ís in Teheran, Káshán en Abádih. Hij schrijft daarover in zijn journaal, kranten-feuilleton en boek Van Madrid naar Teheran (1907). Wagenvoort spreekt van ‘Behaïsme’ en ‘Behaï-godsdienst’.
Bekijk: Wagenvoort in kleur
1906
In het tijdschrift Nederland - Verzameling van oorspronkelijke bijdragen door Nederlandsche Letterkundigen, publiceert Maurits Wagenvoort een lang artikel over het Bahá’í-geloof getiteld: ‘De geboorte van een godsdienst’. Dit artikel zal een jaar later als hoofdstuk verschijnen in zijn reisverslag Van Madrid naar Teheran.
1906
‘De sekte der Babisten of Bahaïsten heeft in de Verenigde Staten naar schatting 10.000 aanhangers, meest uit de hogere kringen. Zij dulden geen priesters en eerbiedigen de wetten van het land. Wetenschappen dienen door mannen en vrouwen beoefend te worden’, aldus het gereformeerde weekblad De Bazuin.
1907
Theoloog, predikant en oud-premier Abraham Kuyper publiceert Om de Oude Wereldzee, het tweedelige verslag van zijn reis (1905) rond de Middellandse Zee. De auteur wijdt enkele pagina’s aan het ‘Babisme’, maar spreekt bij zijn bezoek aan Akka en Haifa niet met bahá’ís.
1907
Henri van Ginkel, oprichter van de Theosofische Uitgeversmaatschappij te Amsterdam (1904), en mede-grondlegger van de Algemene Gemeen-schappelijke Vrijmetselarij (mannen en vrouwen) in Nederland (1904), zal tussen 1907 en 1920 meerdere artikelen en brochures over het ‘Bahaïsme’ uitgeven.
1909
In Theosophia, het maandblad van de Theosofische Vereniging, attendeert Marie C. Denier van der Gon haar circa 1.200 mede-theosofen (in twee afleveringen) voor het eerst op het ‘Babisme en Behaïsme’.
1909
‘Wat men in Holland zeker nog niet kent, dat is het Béhaïsme, een nieuw mode-godsdienstje van Perzische oorsprong hetwelk zijn aanhangers vindt onder tal van mannelijke en vrouwelijke leden, behorende tot de elegante, intellectuele en vooral uitgaande Parijse kringen.’ Aldus de correspondent van het katholieke dagblad De Tijd. (foto: bahá’ís in Parijs c.1902)
1909
De marxist Johan Visscher publiceert in De Nieuwe Tijd, het maandblad van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij, zijn uitvoerige artikel ‘Een Nieuwe Wereldgodsdienst - Babisme en Bahaisme’. De auteur baseert zich op boeken van Dreyfus en Browne, en citeert veel uit de bahá’í heilige tekst.
1910
Voor de Royal Society of Arts in Londen, houdt Bernard Temple, een Britse journalist uit Lahore die in Perzië en Brits-Indië bahá’ís had ontmoet, een rede over de snelle wereldwijde opkomst van het ‘Bahaisme.’ Het verslag daarvan in The Times wordt door kranten in Nederland en Nederlands-Indië overgenomen.
1910
Gertrude Buikema, de in Chicago geboren dochter van Groningse immigranten, was in 1899 in haar geboorteplaats bahá’í geworden. Na terugkeer van een pelgrimsreis, richt zij samen met Albert Windust het eerste (maandelijkse) Bahá’í-tijdschrift op: Star of the West.
1911
De dagbladen berichten in juli uitvoerig over het Wereld-Rassen-Congres dat in Londen plaatsvindt. Het tijdschrift Wetenschappelijke Bladen citeert uit ‘Abdu’l-Bahá’s bijdrage aan het congresboek.
1911
De bekende arts en feminist Aletta Jacobs maakt een wereldreis om vrouwenrechten te promoten. In Caïro ontmoet zij bahá’ís. Zij doet daarvan verslag in De Telegraaf en in haar boek Reisbrieven uit Afrika en Azië.
1912
J.H. Abendanon, oud-directeur van het Departement van Onderwijs, Eredienst en Nijverheid in Nederlands-Indië, houdt voor de Indische Vereniging te Den Haag een rede over het Rassencongres in Londen. Hij citeert Bahá’u’lláh en bespreekt 'Abdu’l-Bahá’s congres-bijdrage.
1912
Het Vaderland meldt dat voor het Tweede Internationaal Congres voor Zedelijke Opvoeding te Den Haag, verscheidene ‘inleidingen’ zijn binnengekomen en zullen worden besproken, waaronder één getiteld ‘Universal Education’ door ‘Abdu’l-Bahá Abbas uit Alexandrië, in Egypte.
Lees: Universeel Onderwijs
1912
In de late middag van donderdag 7 november heeft Jonkheer Mr. John Loudon, Nederlands ‘buiten-gewoon gezant en gevolmachtigd minister’ te Washington D.C., een onderhoud met ‘Abdu’l-Bahá tijdens een kleine bijeenkomst in de bibliotheek ten huize van de Amerikaanse bahá’í Agnes Parsons.
1912
Voormalig handelsagent te Shiraz, Henri Dunlop, publiceert in november zijn Perzië voorheen en thans, een eerste Nederlands naslagwerk over dat land. Hij wijdt daarin ook een hoofdstuk aan het ‘moderne Babisme van Bahá, een van de belangrijkste verschijnselen van modern Perzië, in feite van het gehele Oosten’.
Lees: Perzië voorheen en thans
1913
Met hulp van de bibliothecaris van de Theosofische Vereniging doet de Utrechtse apotheker Anna C. Alblas-Sorber een literatuuronderzoek naar het ‘Bahaïsme, de Bab en de Bayan.’ Zij raadpleegt o.a. toespraken van ‘Abdu’l-Bahá in Londen en Parijs en de boeken van professor Browne. Het resultaat wordt in april gepubliceerd in Theosophia.
1913
Ruim 300.000 mensen, waaronder Koningin Wilhelmina, bezoeken tussen 2 mei en 30 september te Amsterdam de tentoonstelling De Vrouw 1813-1913. De inzending van Zuid-Afrika in de internationale ‘Kiesrechtzaal’ bestaat mede uit 19 boekjes van de ‘Bahá’í Movement’.
1913
De Blaricumse theosoof Anna Kerdijk vertaalt een ‘te Parijs gehouden gesprek’ van ‘Abdu’l-Bahá en publiceert dat in De Ster in het Oosten, een drie-maandelijks tijdschrift om de komst van de ‘Wereld-Leraar’ voor te bereiden.
Lees: De Ster in het Oosten
1913
De Britse bahá’í Daniël Jenkyn bezoekt in een weekend in oktober zijn correspondentie-vrienden in Nederland, waaronder het echtpaar Enzlin in Blaricum, om met hen over het Bahá’í-geloof te spreken. Hij is de eerste bahá’í die naar Nederland komt.
1913
Mede n.a.v. het bezoek van Jenkyn laten George en Anna Enzlin, eigenaars van een sportbeschuitfabriek annex lunchroom in Blaricum, op hun identiteitskaart in het bevolkingsregister de aanduiding ‘Theosofische Vereniging’ vervangen door ‘Baha’i Beweging’. Zij zijn de eerste Nederlanders die zich bahá’í noemen. Met hulp van zijn dorpsgenoot en mede-theosoof Henri van Ginkel, geeft George Enzlin de eerste Nederlandstalige brochure over de ‘Bahai Beweging’ uit.
1914
De Vereniging voor Vrouwenkiesrecht, met Dr. Aletta Jacobs als voorzitter, voert in de zaterdag-editie van het Amersfoortsch Dagblad ‘De Eemlander’ campagne met een citaat van ‘Abdu’l-Bahá. Vanaf 1919 zal er in Nederland algemeen kiesrecht gelden.
1914
In reactie op het uitbreken van de oorlog neemt Tweede Kamerlid en oud-consul-generaal te Teheran Frits Knobel het initiatief tot oprichting van de Nederlandsche Anti-Oorlog Raad; een koepel-organisatie voor diverse vredesactivisten. Henri van Ginkel wordt lid als ‘vertegenwoordiger in Nederland van de Bahaï-beweging’.
1915
De Nederlandsche Anti-Oorlog Raad organiseert in Hotel Wittebrug te Den Haag een internationale conferentie van vredesactivisten. Men richt daarbij de Centrale Organisatie voor een Duurzame Vrede op, en gaat op zoek naar medestanders over de hele wereld. Bahá’ís in Teheran vestigen de aandacht op ‘Abdu’l-Bahá.
1915
Onder hoofdredactie van de aardrijkskundeleraar Henri Zondervan verwijst de inmiddels bekende Winkler Prins’ Geïllustreerde Encyclopedie in haar 4e druk bij de trefwoorden ‘Babi’ en ‘Babisme’ naar een pagina-lange beschrijving van het ‘Bahaïsme’. Opvallend is de relatief uitvoerige bron- en literatuurvermelding.
Lees: Winkler Prins
1917
Anna Kerdijk, een theosoof uit Amsterdam, vertaalt voor Van Ginkel het Amerikaanse boekje The Bahai Movement naar het Nederlands en geeft in december in de Haarlemse Vrijmetselaarsloge Vicit Vim Virtus (Moed heeft geweld overwonnen) een lezing ‘met belangstellende dames’ getiteld: ‘Bahaïsme, een universele godsdienst’.
1918
De ‘bahaist’ George Enzlin biedt zich in het theosofische maandblad De Ster aan als spreker over de ‘bahaibeweging’. — Bij het einde van de Grote Oorlog zijn er drie bahá’í-brochures beschikbaar, alle drie uit het Engels vertaald en uitgegeven door de N.V. Theosofische Uitgevers Maatschappij te Amsterdam.
1919
George Enzlin ontvangt in augustus als eerste Nederlander een brief van ‘Abdu’l-Bahá. Twaalf van de ‘vele beginselen van Bahá’u’lláh’ worden daarin genoemd, zoals ‘godsdienst moet overeenstemmen met de rede’. (foto: Enzlin’s bedrijf en woonhuis te Blaricum)
Lees: Brief aan George Enzlin
1920
Ahmad Yazdání (links) en ‘Alí-Muhammad Ibn-i-Asdaq (rechts) overhandigen in mei in Den Haag ‘Abdu’l-Bahá’s Tafel van de Vrede aan het Uitvoerend Comité van de Centrale Organisatie voor een Duurzame Vrede. Aansluitend geeft Yazdání op verschillende plaatsen in het Esperanto lezingen over het geloof. De dagbladen spreken van ‘Bahaïsme’.
1920
De prominente Haagse esperantisten Jan en Julia Isbrücker zijn ruim twee maanden lang de belangrijkste gidsen en tolken voor de twee gedelegeerden die ‘Abdu’l-Bahá’s Tafel van de Vrede in Den Haag bezorgen. (foto: Julia 1923 en Jan 1929)
1920
Jacob Bruijn oprichter van de Algemene Haagse Arbeiders-Esperantisten Club (man met baard voor de vrouw in de witte jurk) nodigt Ahmad Yazdání uit voor een spreekbeurt en spoort zijn mede-esperantisten elders in het land aan om deze samideano ook in hun midden te ontvangen.
1920
Op het terrein van de Haarlemse Watertoren spreekt Ahmad Yazdání voor zo’n honderd leden van de Rein Leven Beweging. De oprichters daarvan, Truus en Lodewijk van Mierop, zijn daarbij ook aanwezig en doen verslag in hun blad Levenskracht.
1921
De Rotterdammer Jo Goudsmit was als een der eerste Nederlandse zionisten naar Palestina geëmigreerd. Zij werkt als correspondent voor de Nieuwe Rotterdamse Courant en interviewt ‘Abdu’l-Bahá in Haifa en Tiberias. ‘Abdu’l-Bahá: ‘Wees ervan overtuigd dat in de toekomst dit artikel van groot belang zal zijn.’ (foto 1911)
1923
Vanuit Duitsland vestigen zich enkele bahá’ís in Nederland. Käthe Braun (foto 1930 links) en Mimi Renwanz (rechts) gaan in Haarlem werken als dienstbode. Het echtpaar Epple verhuist naar Brummen (Gld).
1925
Esperantist Julia Isbrücker, voormalig tolk en gids van Ahmad Yazdání, plaatst een bericht over Shoghi Effendi en de positie van bahá’í vrouwen in Perzië in het Maandblad van de Nederlandsche Vereniging van Staatsburgeressen, en geeft in het Zuid-Hollandsch Koffiehuis in Den Haag een lezing over het ‘Bahaïsme’.
1926
Het weekblad De Gereformeerde Kerk meldt dat er in Duitsland een ‘Bahaï-bond bestaat, die een eigen orgaan [Sonne der Wahrheit] erop na houdt, congressen organiseert, boeken en brochures verspreidt en allerlei instellingen in het leven geroepen heeft.’ - ‘Elke Bahaï-gemeente heeft een soort kerkeraad, genaamd “Huis der Gerechtigheid”.’
1926
De Amerikaanse journalist Martha Root logeert in het voorjaar in Vegetarisch Hotel-Restaurant ‘Pomona’ te Den Haag en bezorgt ‘Abdu’l-Bahá’s Tafel van de Vrede en Esslemont’s Bahá’u’lláh and the New Era bij Paleis Noordeinde, de residentie van koningin Wilhelmina.
1926
George Nypels, reiscorrespondent van het Algemeen Handelsblad bezoekt Akka en Haifa en publiceert uitvoerig ‘Abdu’l-Bahá’s voorspelling over de ontwikkeling van het gebied. ‘De berg Karmel zelf zal van den top tot den voet gedompeld worden in een zee van licht.’
1927
De New Yorker Leonora Holsapple, de eerste bahá’í die zich in Brazilië had gevestigd, maakt een lezingen-tour langs de oostkust van Zuid-Amerika. In de Loge Concordia in Paramaribo spreekt zij in oktober over de bahá’í-idealen. De kranten doen verslag.
1927
De corrector-journalist G. Jan Bertelink, een bahá’í in Enschede, ontvangt van vrienden in Hamburg een boekje getiteld Wat is de Bahá’í beweging. Hij vertaalt daaruit passages en plaatst die in de rubriek boekrecensies van zijn Twentsch Dagblad Tubantia. De krant heeft dan c. 10.000 abonnees.
1928
Ten behoeve van het ‘aanschouwend’ godsdienst-onderwijs verschijnt de 12-delige schoolplaten-serie Palestina in Woord en Beeld van de aardrijkskunde-leraar Dr. Arie van Deursen. De plaat over De Karmel bij Haifa toont ‘de vergaderplaats der secte der bahaisten’; het door ‘Abdu’l-Bahá gebouwde Mausoleum van de Báb.
1928
Op 1 augustus is er voor het eerst een bahá’í te beluisteren op de Nederlandse radio: Muhammad Rawhání uit Rasht (Perzië). Hij is een van de sprekers op de door Julia Isbrücker georganiseerde internationale conferentie ‘Vrede door Religie’ te Den Haag. (foto: Lidia Zamenhof, Muhammad Rawhání, en Martha Root, Antwerpen 1928)
1929
Aan de vooravond van een Haagse conferentie om de herstelbetalingen, die bij de Vrede van Versailles aan Duitsland waren opgelegd, te verlagen, herinnert het dagblad De Tijd aan woorden van ‘Abdu’l-Bahá bij de tweede vredes-conferentie (1907): ‘winstzieke wijnkopers, bijeengekomen om het gebruik van wijn te bestrijden.’
1931
Het Indisch Maçonniek Tijdschrift publiceert in oktober een uitvoerige, accurate en neutrale beschrijving van de geschiedenis en visie van ‘De Baha’i-Beweging’ geschreven door de in Batavia (Jakarta) wonende Rotterdamse onderwijzer Jacob N. de Jel (staand 2de van links). Er zijn in Nederlands-Indië dan ruim 1.300 vrijmetselaars, georganiseerd in 21 loges.
1932
Op direct verzoek van de Behoeder komt de Amerikaan Louise Drake Wright naar Amsterdam om er de Bahá’í zaak te propageren. In 1933 en 1934 zal zij nogmaals enkele maanden in Den Haag verblijven. Zij bezorgt bahá’í boeken bij diverse bibliotheken en spreekt met meer dan 100 mensen over het geloof; maar de taal is een grote barrière.
1933
Het in Bremen (Duitsland) wonende Duits-Amerikaanse echtpaar Max en Inez Greeven publiceert in Rotterdam Dr. Esslemont’s boek Bahá’u’lláh en het Nieuwe Tijdperk, een handboek van het geloof. Zij worden daarbij geholpen door hun Nederlandse vriend Jaap Liebau.
1933
Op verzoek van de Greevens vertaalt de Rotterdammer Jaap Liebau, een kapitein bij de Holland-Amerika Lijn die het Bahá’í-geloof in 1917 in New York had leren kennen, het boek Bahá’u’lláh en het Nieuwe Tijdperk. Liebau schakelt daarvoor een professionele vertaler in, de vrouw van een mede-vrijmetselaar.
1934
De feminist Welmoet Wijnaendts Francken - Dyserinck is een grote steun voor Louise Drake Wright. Naar aanleiding van een bezoek aan Chicago publiceert zij een artikel over ‘Wat is Baha’i?’ met een afbeelding van ‘de Bahá'í-tempel te Wilmette’ in het tijdschrift Wereldkroniek.
Lees: Wereldkroniek
1935
Tijdens zijn reizen tussen Rotterdam en Noord-Amerika (Halifax, Boston, New York, Galveston, Tampico) vertaalt kapitein Jaap Liebau Bahá’u’lláh’s De Verborgen Woorden. Het boekje wordt bij Nijgh & Van Ditmar uitgegeven in een oplage van 1.000 stuks.
1937
Arnold van Ogtrop, danser bij het Kurt Jooss Ballet, wordt in Dartington Hall in Engeland (via Mark Tobey) bahá’í. Na de oorlog zal hij een belangrijke rol spelen in de opbouw van de Nederlandse Bahá’í-gemeenschap.
1937
Het Nederlands-Duitse echtpaar Jos en Margreet Tijssen was in 1921 tijdens de Bahá’í zomerschool in Esslingen bahá’í geworden. Als hun oudste zoon Rainer zich bij de Hitlerjugend moet aansluiten verhuizen zij van Birkazh (bij Stuttgart) naar Soest.
1937
Inez en Max Greeven verhuizen van Bremen naar Den Haag op het moment dat bij Nijgh & Van Ditmar in Rotterdam Jaap Liebau’s vertaling van de Kitáb-i-Iqán, Het Boek van Zekerheid, wordt uitgeven. Zij schenken exemplaren aan de Koninklijke Bibliotheek en aan de bibliotheek van het Vredespaleis.
Lees: Het Boek van Zekerheid
1938
De Amerikaans-Franse bahá’í Laura Dreyfus-Barney leidt in maart, in hotel De Twee Steden aan het Buitenhof te Den Haag, een openbare studie-conferentie van het Internationale Comité voor Vrede en Ontwapening der Internationale Vrouwen-verenigingen. Dreyfus-Barney is de samensteller van het boek Some Answered Questions.
Lees: Laura Barney in Akka
1939
Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog publiceert de arts Hans Keilson, die in 1936 uit Duitsland naar Nederland was gevlucht, onder het pseudoniem ‘Benjamin Cooper’ de bundel Zeven maal zeven vredesstemmen aller tijden en volken; daarin ook een tekst van Bahá’u’lláh.
1940
De Greevens keren in april terug naar de VS. Op 14 mei gaat bij het bombardement op Rotterdam het pand van Nijgh & Van Ditmar, met daarin een voorraad bahá’í-boeken, in vlammen op. Liebau ontsnapt met zijn schip naar Engeland. De Duitse bahá’í-pioniers in Haarlem en Brummen kunnen niet langer in Nederland blijven. (foto vanaf het Noordereiland)
1946
De zussen Rita van Bleyswijk Sombeek (links) en Jetty Straub (rechts) zijn in de Verenigde Staten bahá’í geworden. Met steun van het (Amerikaanse) European Teaching Committee komen zij op 4 oktober als eerste ‘pioniers’ aan in Nederland. In het midden van de foto staat Edna True, voorzitter van het ETC.
Lees: Van Sombeek & Straub
1947
Ondanks een tekort aan alles publiceren Rita Van Bleyswijk Sombeek en Jetty Straub in juni te Rotterdam een eigen nieuwe vertaling van het handboek Bahá’u’lláh en het Nieuwe Tijdperk en een eerste na-oorlogse Bahá’í brochure De weg naar een menswaardige wereld.
1947
Charlotte Stirrat uit Texas komt in maart als bahá’í-pionier naar Amsterdam. Zij zal een grote rol spelen in de vorming van de eerste plaatselijke geestelijke raad, en in november 1948 naar Portugal verhuizen. In brieven aan haar zus doet zij uitvoerig verslag.
1948
In Amsterdam kan de eerste plaatselijke geestelijke raad worden geformeerd. Drie van haar leden hebben de Amerikaanse nationaliteit.
1949
Door middel van wekelijkse openbare lezingen in het ‘Bahá’í Centrum’ aan het Leidse Plein nummer 19 breidt de Bahá’í-gemeenschap in Amsterdam zich uit tot 19 personen.
1950
Jeanne Kranen had bahá’ís leren kennen in Teheran waar zij werkzaam was als gouvernante in het gezin van de Nederlandse ambassadeur. Terug in Den Haag verklaart zij zich bahá’í. In 1954 zal Kranen naar Cyprus verhuizen en daar een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van de lokale Bahá’í-gemeenschap.
1951
Op verzoek van de Behoeder organiseert het (Amerikaanse) European Teaching Committee voor de vierde keer een Bahá’í European Teaching Conference. In september komen in Scheveningen 140 vertegenwoordigers uit 22 landen bijeen. Naast openbare bijeenkomsten in Den Haag en Amsterdam is er een uitstapje naar het Vredespaleis en een rondvaart door de grachten.
1951
Nadat Hans Slim in augustus bahá’í boeken had bezorgd bij Paleis Soestdijk, wordt de Amerikaanse bahá’í-pionier Eleanor Hollibaugh uitgenodigd naar Apeldoorn voor de tweede door Koningin Juliana georganiseerde Oude Loo Conferentie over pacifisme. Daar spreekt zij o.a. de vroegere First Lady Eleanor Roosevelt over het geloof - die blijkt het al te kennen.
1952
In Amsterdam gaat het Vertaal en Publiciteitscomité (1948) over in de Stichting Bahá’í Literatuur, de eerste wettelijk erkende Bahá’í instelling in Nederland. Datzelfde jaar verschijnt Bahá’í Gebeden, een keuze uit gebeden geopenbaard door de Báb, Bahá’u’lláh en ‘Abdu’l-Bahá.
1952
In Den Haag wordt de tweede plaatselijke geestelijke raad gekozen. Twee van haar leden komen uit voormalig Nederlands-Indië.
1952
Het European Teaching Committee organiseert, via een nieuw regionaal comité, in Brussel de eerste (jaarlijkse) Benelux Conferentie. De driedaagse conferentie is tweetalig. Hand-van-de-Zaak Zikrullah Khadem brengt een boodschap van de Behoeder en nieuws over Haifa en Perzië.
1952
In een streven om zijn bedrijf na de oorlog weer rendabel te maken durft Jonkheer Robert de Brauw, directeur van de N.V. Faïence- en Tegelfabriek Westraven te Utrecht, het aan om 12.000 daktegels met goudglazuur voor het Mausoleum van de Báb te ontwikkelen en te produceren. Ook de olijfgroene daktegels van het archiefgebouw (1956) zullen onder zijn leiding worden gemaakt.
1952
Karel Bazuine jr., werkzaam bij de Faïence- en Tegelfabriek Westraven te Utrecht, ontwikkelt het procédé om de keramische daktegels voor het Mausoleum van de Báb in Haifa van een laag goudglazuur te voorzien.
1953
Elly en Lex Meerburg vestigen zich als eerste bahá’ís in Nederlands Nieuw-Guinea (nu Irian Jaya). Hun namen staan vermeld op de ‘Erelijst van Ridders van Bahá’u’lláh’ die in 1992 bij de toegangsdeur tot het graf van Bahá’u’lláh zal worden geplaatst.
1953
Geertrui Ankersmit uit Nijmegen werd in 1951 in Brighton bahá’í. Zij gaat als eerste (thuisfront-pionier) naar Texel en opent daarmee het ‘maagdelijke territorium’ van de Waddeneilanden. Hiervoor wordt zij later tot ‘Ridder van Bahá’u’lláh’ benoemd. Ankersmit kan niet op haar post blijven. In 1955 verruilt zij Texel voor Luxemburg.
1953
De in Nederlands-Indië geboren psycholoog Robert Wolff (hij had het geloof leren kennen via Jetty Straub) vestigt zich, samen met zijn Amerikaanse echtgenoot Elinor Gregory, als eerste bahá’ís in Suriname. Beiden worden hiervoor benoemd tot ‘Ridder van Bahá’u’lláh’.
Bezoek: bahai.sr
1953
Het voormalige lid van de Nationale Geestelijke Raad van de Verenigde Staten, de jurist Matthew W. Bullock, vestigt zich op Curaçao en wordt daarmee ‘Knight of Bahá’u’lláh’ voor de Nederlandse Antillen. In 1960 verhuist hij naar Jamaica.
1954
De Brabander Wim Grosfeld maakt als enige Nederlander deel uit van de eerste plaatselijke geestelijke raad van Jakarta (voormalig Batavia). Grosfeld had het Bahá’í-geloof in 1925 in Port Saïd leren kennen en daarna de Behoeder ontmoet in Haifa.
1954
De Behoeder roept voor elk der vijf continenten een ‘Hulpraad’ (Auxiliary Board) in het leven. Zij worden benoemd door de Handen-van-de-Zaak en fungeren als hun assistenten en afgevaardigden (foto: drie Handen-van-de-Zaak en een deel van de Europese Hulpraad okt. 1954).
1955
De landelijke krant Algemeen Handelsblad publiceert vanaf maart een reeks wekelijkse artikelen over ‘geestelijke stromingen in Nederland’. In de editie van zaterdag 30 april komt ook het Bahá’í-geloof aan bod. De serie slaat aan en wordt in november in boekvorm uitgeven onder de titel: Vijftien Ontmoetingen.
Lees: Vijftien Ontmoetingen
1955
Met financiële hulp van de Amerikaanse Hand-van-de-Zaak Amelia Collins wordt in augustus in Den Haag het pand voor het toekomstige Nationaal Bahá’í Centrum verkregen.
1956
Tijdens de vijfde Bahá’í Benelux Conferentie, die dat jaar in Den Haag plaatsvindt, wordt op zondag 20 mei het Nationaal Bahá’í Centrum officieel geopend.
1956
Na de vergulde daktegels voor het Mausoleum van de Báb te hebben geproduceerd, maakt Westraven nu ook de groen geglazuurde klassiek Romeinse dakpannen voor de zetel van het Internationale Bahá’í Archief. De eerste zending vertrekt in december naar Haifa.
Lees ook: Romeinse dakpannen
1957
In het Bahá’í Centrum te Brussel kiezen 19 gedelegeerden uit België, Nederland en Luxemburg uit alle volwassen gelovigen de eerste ‘Regionale Raad van de Bahá’ís van de Benelux’. Deze raad zal in 1962 opgaan in drie nationale raden.
1957
Het Algemeen Handelsblad wijdt een in memoriam aan ‘Shoghi Effendi Rabbani de geestelijke en administratieve leider van de Bahai Wereld Beweging’ die op 4 november bij een bezoek aan Londen overleed.
1958
In de Leeuwarder Courant verschijnt een uitvoerig artikel over het ‘Baha’isme’. ‘In de buurt van Frankfort aan de Main zal binnenkort de “moedertempel” voor Europa verrijzen. Het interieur van de tempel zal vrij blijven van iedere religieuze symboliek en zal ook geen altaar, orgel of kansel bevatten.’
1959
Op 24 juli wordt in het Bahá’í Centrum te Den Haag voor het eerst een bahá’í-huwelijk voltrokken. Het Amerikaanse bruidspaar — Theo Ruys en Olga Michalchik — zal zowel deel uit maken van de eerste plaatselijke Bahá’í Raad van Delft (1961), als van de eerste nationale Bahá’í Raad van Belarus (1995).
1960
Meherangiz Munsiff, een bahá’í uit Londen met een Zardusti (Zoroastrische) achtergrond, houdt in april in Leiden, Haarlem, en Arnhem ‘spreekbeurten’ over het ‘Bahá’í Wereldgeloof’. In Den Haag bezoekt deze ‘ambassadrice van de goede verstandhouding’ de Bahá’í Conventie van de Benelux. In 1964, 1971 en 1977 zal zij opnieuw naar Nederland komen. (foto: Haarlem’s Dagblad 21 april 1960)
1960
Nadat de Behoeder in 1953 de omgeving van Frankfurt-am-Main had aangewezen als locatie voor de ‘Moedertempel van Europa’, kan Hand-van-de-Zaak Amelia Collins op 20 november in Hofheim-Langenhain in de Taunus daarvoor de eerste steen leggen. Onder de circa 500 aanwezigen zijn ook enkele Nederlandse bahá’ís (foto uitnodiging).
1961
Mede met hulp van een dertigtal Iraanse pioniers is het mogelijk om negen plaatselijke geestelijke raden te kiezen, waaronder zeven nieuwe: Arnhem, Delft, Haarlem, Heemstede, Rotterdam, Utrecht en Leiden. Die laatste bestaat geheel uit Perzen (foto).
Bekijk: De eerste plaatselijke raden
1961
De voorzitter van de Nationale Geestelijke Raad van de Bahá’ís van Duitsland bezoekt in Kampen de firma N.V. Schokbeton, producent van de 640 prefab schokbetonnen elementen voor het eerste Europese ‘Huis van Aanbidding’. Het contract voor fabricage, transport en montage was een jaar eerder getekend.
1962
In het Nationaal Bahá’í-centrum te Den Haag kiezen negen gedelegeerden, één van iedere plaatselijke raad, tijdens de eerste Nationale Conventie de negen leden voor de eerste Nationale Geestelijke Raad.
1963
De Nationale Geestelijke Raad reist in april naar Haifa voor de eerste Internationale Conventie ter verkiezing van het eerste Universele Huis van Gerechtigheid (foto: Bahjí).
1963
Veel deelnemers aan de eerste Internationale Conventie reizen vanuit Haifa naar Londen (foto) om daar, 100 jaar na de verkondiging van Bahá’u’lláh, het eerste Bahá’í Wereldcongres bij te wonen (28 april-2 mei). Een pas gekozen lid van het eerste Universele Huis van Gerechtigheid wordt bij een tussenlanding op Schiphol geïnterviewd door De Telegraaf.
Lees: Interview met filmbaas
1964
De internationaal werkzame Amsterdamse foto-journalist en hof-fotograaf Willem van de Poll is gefascineerd door de jonge staat Israël en maakt er zo’n 6.000 foto’s, daaronder ook een foto-reportage van de ‘Perzische tuin op het Karmelgebergte’. Zijn volledige werk zal worden ondergebracht bij het Nationaal Archief.
Bekijk: De Perzische tuin
1964
Begin juli gaan zo'n dertig Nederlanders in een karavaan van privé auto's naar het dorp Langenhain nabij Frankfurt voor de opening van de ‘Moeder Tempel van Europa’.
Bezoek: bahai.de
1965
De hoogbejaarde Iraanse Hand-van-de-Zaak Tarázu’lláh Samandarí bezoekt in juni bahá’í pioniers. Omdat hij behoort tot de laatsten die zich ontmoetingen (in 1891-2) met Bahá’u’lláh kunnen herinneren, geeft hij hen een gevoel van ‘levende geschiedenis’.
1965
Ook na de vorming van drie afzonderlijke nationale raden blijft men samenwerken. Zo is er in augustus een Benelux Zomer School in vakantieoord De Vechtstroom te Dalfsen (Overijssel). Er zijn 150 deelnemers uit 15 landen, waaronder Marokko, Tunesië en Japan. Naast lezingen, workshops en een openbare avond, zijn er uitstapjes, zoals naar Giethoorn het ‘Venetië van het Noorden’.
1967
Een groep bahá’í-jongeren, pioniers uit Perzië, renoveert de vergaderzaal van het Nationale Bahá’í Centrum. Een jaar later verhuist het nationale secretariaat van een privé-adres naar het Centrum. Daar komt ook een aparte ruimte voor de nationale Bahá’í-bibliotheek.
1967
Ter gelegenheid van het feit dat een eeuw eerder Bahá’u’lláh Zijn Brief aan de Koningen van Zijn tijd zond, is in de hal van het Museum Prinsenhof Delft, een museum over Willem van Oranje, gedurende een jaar een vitrine-tentoonstelling over het Bahá’í-geloof te zien.
1967
100 jaar geleden schreef Bahá’u’lláh Zijn Brief aan de Koningen. Ter gelegenheid daarvan maken Belgische bahá’ís een reizende tentoonstelling in combinatie met een filmpresentatie en lezingen. Alleen al in Brussel trekt deze 2.500 bezoekers. Daarna gaat de tentoonstelling via Gent, Antwerpen en Charleroi naar Den Haag (Amicitia).
1968
De Nederlandse Televisie Stichting start met ‘Zienswijze’, een serie uitzendingen over geestelijke en maatschappelijke stromingen in Nederland. In de eerste uitzending (van een half uur) op donderdag 18 januari wordt o.a. het Bahá’í-geloof (voor het eerst op de Nederlandse televisie) behandeld.
1969
Op 24 december 1968 fotografeert de bemanning van de Apollo 8 de aardbol. Een van die foto’s wordt vanaf 1969 gebruikt in bahá’í pamfletten ter illustratie van Bahá’u’lláh’s woorden: ‘De aarde is slechts één land en de mensheid diens burgers.’
1969
In augustus komen circa 300 jongeren uit 18 landen in Ellecom op de Veluwe bijeen voor de International Bahá’í Youth Summer School. De uit 29 leden bestaande muziekgroep The European Dawn-Breakers geeft haar eerste openbare optreden met een musical over het Geloof, getiteld: A Plea for One World. Het geheel krijgt veel media aandacht.
1969
Te beginnen in augustus met de jaarbeurs in de nieuwe ‘Martinihal’ te Groningen worden er in een periode van twee jaar, met twee mobiele ‘Bahá’í stands’, diverse andere beurzen bezocht, zoals de ‘Tiener- en twen-beurs’ in Haarlem (foto 1971), de ‘Leidato’ in Leiden, en de ‘Zuidnederlandse beurs’ in Eindhoven.
1970
Een tv-actrice uit Californië gebruikt als eerste haar celebrity-status om tijdens een ‘werf-reis’ door Europa, die in maart op Schiphol begint, aandacht te vragen voor ‘de leringen van Bahá’u’lláh’.
1970
In de periode 1968 tot 1974 kan men, door het hele land, op perrons van de Nederlandse Spoorwegen bahá’í-posters zien. In die zelfde periode is er in de voetgangerstunnel van het Centraal Station te Rotterdam een verlichte vitrinekast waarbij geïnteresseerden via een postbusnummer kunnen reageren.
1971
Geïnspireerd door de woorden van Bahá’u’lláh, ‘De wereld is maar één land en alle mensen zijn elkaars landgenoten,’ geeft de Bahá’í zanggroep The Dawnbreakers voorstellingen van haar ‘Denkshow 71’ Destination Unity in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam.
1971
In november wordt met hulp van de Amerikaanse Bahá’í-gemeenschap in het polderland rond Zoetermeer (nabij Den Haag) een stuk grond aangekocht, om daar in de toekomst een Huis van Aanbidding te bouwen.
Lees: Bahá’í Gebeden
1972
Nadat een Haagse bahá’i er maanden aan had gewerkt, komt de Nederlandse vertaling van Shoghi Effendi’s monumentale geschiedenis God Schrijdt Voorbij (God Passes By) als losbladig feuilleton beschikbaar. In 1983 zal het werk in boekvorm verschijnen.
1972
In augustus sluiten de European Bahá’í Youth Conferences in Padova, Italië en Plön, Duitsland, een tweejarige campagne af die in januari 1971 in Namen, België, op initiatief van het Huis van Gerechtigheid van start was gegaan. Er zijn in Padova c. 1.500 deelnemers uit 40 verschillende landen, waaronder Nederland.
1972
De Nederlandse leden van de European Dawn-Breakers gaan in november verder als de zanggroep Great Day. Dit keer geen musical, maar een flexibel liedjesprogramma ter ondersteuning van openbare lezingen. De groep zal tot 1975 optreden.
Lees: Muziek
1973
Afstudeerproject voor de afdeling Bouwkunde van TU Delft: Ontmoetingscentrum aan de Prinsessegracht te Den Haag, dat voldoet aan de eisen van een ‘Bahá’í Huis-van-Aanbidding’. Het complex bestaat uit een bol met, ter hoogte van de equator, negen ingangen en is omringd door transparante kubusvormige eenheden voor sociaal-maatschappelijke doeleinden.
Lees: Meditatie
1973
Tijdens een vier weken durende ‘Bahá’í Zomercampagne’ (juli en augustus) spreken twee groepen van 15 bahá'ís in Vaals en Dokkum, de twee ‘uitersten’ van Nederland, met publiek op straat over het Bahá’í-geloof. Men logeert op een nabijgelegen camping en rouleert per week (foto: Vaals).
1974
Via flyers en posters worden studenten uitgenodigd voor een serie gratis bahá’í-colleges in de aula van de Technische Universiteit te Delft. Elke lezing duurt circa een half-uur met daarna ruimte voor vragen en de mogelijkheid om in huiselijke kring (fireside) het onderwerp uit te diepen. De colleges zullen ruim 5 jaar lang worden gegeven.
Lees: Wetenschap
1975
In het jaar dat Suriname onafhankelijk wordt, bezoekt Rúhíyyih Khánum samen met een filmploeg de binnenlanden. De reis is onderdeel van de zogenoemde Green Light Expedition. Een paar maanden later wordt het nationaal Bahá’í-centrum in Paramaribo aangeschaft voor de toekomstige Nationale Geestelijke Raad. De drie Guyana's hebben nu nog een regionale Bahá’í-raad met een zetel in Georgetown.
1978
In 1975 was het maandblad Bahá’í Nieuws gesplitst in Baha’i Berichten (nieuws en mededelingen) en het tweemaandelijkse Bahá’í Nieuws Nederland (‘beschouwelijke artikelen en achtergrond informatie’). Voor dit laatste blad wordt nu, gezien de opzet, de nieuwe naam Bahá’í Vizier passender geacht (omslag 1994).
1979
Ter gelegenheid van het International Year of the Child wordt in september in Lelystad de eerste Nationale Bahá’í Kinderconferentie gehouden. Meer dan 100 kinderen zingen gebeden, maken muziek, schrijven een eigen krant, zijn creatief met klei, en laten na het eten van pannenkoeken helium-ballonnen los met de tekst: Love that Child!
Speel: Deugden-spel
1979
De redactie van AO, een reeks van wekelijkse miniboekjes over uiteenlopende Actuele Onderwerpen geschreven door experts, gericht op scholieren en met 80.000 abonnees, vraagt een Duits-Nederlandse bahá’í journalist om een bijdrage over het Bahá’í-geloof.
1980
Het Europese Parlement neemt in september unaniem een resolutie aan waarin de vervolging van bahá’ís in Iran wordt veroordeeld. Hierdoor mede geïnspireerd formeert de Nationale Raad een werkgroep die in vier weken tijd 42 journalisten en redacteuren persoonlijk benadert, wat resulteert in meerdere kranten-artikelen.
1981
De Ministerraad van de EU meent in oktober dat een initiatief om de vervolging van bahá’ís aan te kaarten bij de Iraanse autoriteiten averechts zal werken; beter via de VN. - Het Parool schenkt ruim aandacht aan de Bahá’í-religie, o.a. door een interview met de secretaris van de NGR van Nederland - ‘Het probleem moet zichtbaar blijven.’
1981
Naar aanleiding van de ‘huiveringwekkende geloofsvervolging’ van bahá’ís in Iran plaatst het bewaar-tijdschrift Bres (1965), dat zichzelf ziet als de ‘tweemaandelijkse kroniek van de nieuwe tijd’, in november een artikel van een Franse wereldreiziger, schrijver en bahá’í.
1982
Het Universele Huis van Gerechtigheid typeert de situatie in Iran als ‘een heerschappij van aanhoudende terreur’. Na een stille tocht door Den Haag overhandigt een groep van 150 bahá’ís in augustus op Het Binnenhof een petitie aan de Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken. Zij vragen om binnen de VN actie te ondernemen ten gunste van de Iraanse bahá’ís.
Lees: Politiek
1982
Laura Barney’s compilatie van ‘Abdu’l-Bahá’s tafelgesprekken in Akka Some Answered Questions (1907) verschijnt in Nederlandse vertaling als Beantwoorde Vragen. Twee jaar later volgt De Toespraken van ‘Abdu’l-Bahá in Parijs. Beide werken waren in 1964 en 1968 in voorlopige stencilvorm verschenen.
1983
De mensenrechtenschendingen in de Islamitische Republiek Iran nemen in frequentie en hevigheid toe. In juni berichten verschillende kranten dat in Shiraz 10 bahá’í vrouwen, om hun geloof zijn opgehangen — dit ondanks een verzoek om clementie van de Amerikaanse President. De twee jongsten waren 18 jaar oud.
1983
Bij de opening van de 38ste zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, de hoogste intergouvernementele bijeenkomst ter wereld, verwijst de vertegenwoordiger van Nederland in zijn verklaring naar de ‘mishandeling en executie van leden van het Bahá’í-geloof’ in Iran. Het is de eerste keer dat een lidstaat van de VN in een plenaire vergadering van de Algemene Vergadering de naam van het geloof noemt.
1985
Vanaf 1979 demonstreren alleen al in Nederland honderdduizenden tegen de nucleaire bewapenings-wedloop in West-Europa. De Belofte van Wereldvrede, een brief van het Universele Huis van Gerechtigheid ‘aan de volkeren der wereld’, komt ook in het Nederlands beschikbaar. (foto Amsterdam 1983)
1985
De Nederlandse Bahá'í-gemeenschap verwerft in Groesbeek (nabij Nijmegen) een voormalig katholiek internaat voor priesterstudenten. Kort na de aanschaf gaat het gebouw (uit 1929) door brandstichting gedeeltelijk verloren.
Lees: Vreugde & Verdriet
1986
In juni opent de burgemeester van Groesbeek conferentie-oord De Poort, nadat het gebouw door vaklieden en vrijwilligers was gerenoveerd en gedeeltelijk herbouwd. Het gebouw biedt onderdak aan de jaarlijkse nationale conventie, de winter- en zomerscholen en conferenties.
1987
Hand-van-de-Zaak Rúhíyyih Khánum logeert in hotel Krasnapolsky te Amsterdam, dineert daar met de Nationale Raad en ontmoet op zondagmiddag 1 februari in theater Gooiland te Hilversum enkele honderden bahá’ís uit binnen- en buitenland. Zij wordt geïntroduceerd als ‘de Koningin van de Wereld’.
1987
Aangemoedigd door het Universele Huis van Gerechtigheid nemen Europese bahá’ís, waaronder ook enkelen uit Nederland, actief deel aan het 100-jarig jubileum van het Esperanto tijdens het wereldcongres te Warschau in Polen - het geboorteland van Ludwig Zamenhof en diens bahá’í dochter Lidia.
1989
Met conferentieoord De Poort als thuisbasis wordt in januari de stichting Tahirih Instituut opgericht, een educatieve instelling die de bahá’í waarden en kwaliteiten wil bevorderen in cursussen, lezingen en congressen, zoals de Zomerschool, de Kunstweek, en de Tahirih Lezing.
1989
In 1986 was er op het Bahá’í Centrum een ‘personal computer annex tekstverwerker’ geïnstalleerd. Nu zorgt de komst van een ‘klein elektronisch apparaatje’ ervoor dat op maandagavond 24 april om 20.15 uur het eerste ‘electronic mail’ bericht wordt ontvangen, handelend over het herstel van de Raad van Asjchabad. Zes jaar later zal de domeinnaam ‘bahai.nl’ worden geregistreerd.
1992
Op doorreis van Canada naar Israël brengt Hand-van-de-Zaak Rúhíyyíh Khánum, vergezelt door Violette Nakhjavání, een kort bezoek aan Amsterdam. Op zondagmiddag 19 januari spreekt zij in het Okura Hotel ruim 600 bahá’ís toe over het onderwerp ‘persoonlijk onderricht’.
1993
Een Rotterdams bahá’í echtpaar maakt 62 tekeningen met onderschriften van hoogtepunten uit de internationale Bahá’í-geschiedenis, speciaal voor een poster die zowel in het Nederlands als in het Engels wereldwijd wordt verspreid. 25 jaar later zal die poster als bouwtekening dienen voor deze website. (afbeelding: Tuin van Ridván 1863)
1995
Op 30 januari moeten bijna een kwart miljoen inwoners uit het land van Maas en Waal hun huis verlaten door hoge waterstanden en zwakke dijken. Een aantal van deze evacués wordt opgevangen in De Poort, waar zij op 1 februari bezoek krijgen van de Koningin.
1996
Een Nederlandse immigrant, hoogleraar Sociologie aan de Universiteit van New Brunswick en voormalig Bahá’í-vertegenwoordiger bij de VN brengt de vroege geschiedenis van de Canadese Bahá’í-gemeenschap in kaart.
Bezoek: bahai.ca
1997
Circa 700 Vlaamse en Nederlandse bahá’ís krijgen in Arnhem tijdens de officiële presentatie van de Nederlandse vertaling van het Heiligste Boek (Kitáb-i-Aqdas) een exemplaar daarvan in handen. Een team van zes vertalers heeft er vijf jaar aan gewerkt.
1998
Ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van de Nationale Vrouwen Raad wordt in november in de RAI te Amsterdam de Manifestatie Vrouw en Arbeid georganiseerd. Die omvat een congres met workshops, een symposium en een tentoonstelling. Ook de koningin brengt een bezoek aan de Bahá’í-stand. In 2002 zal het Bahá’í Vrouwenforum worden opgericht.
Lees: Emancipatie
1999
Op advies van het Internationaal Onderricht-Centrum en op initiatief van de Nationale Raad, starten onder leiding van het Nationaal Trainingsinstituut (1997) in het najaar de eerste ‘leerkringen’ - groepen van tussen de 6 en 10 personen die regelmatig bij elkaar komen om samen een van de boeken van het Ruhi-instituut uit te werken.
2000
Bahá’ís nemen deel aan de eerste inter-levensbeschouwelijke Prinsjesdagviering in de Grote Kerk te Den Haag - een moment van bezinning met gebed, muziek en voordrachten bij de opening van het parlementaire jaar op de derde dinsdag in september. Het wordt een traditie die zij mede gaan organiseren en invullen.
2001
Op uitnodiging van het Universele Huis van Gerechtigheid is een ‘dwarsdoorsnede van de gehele mensheid’, waaronder 19 door de Nationale Raad aangewezen bahá’ís uit Nederland, in mei aanwezig bij de officiële opening van de tuinterrassen rond het Mausoleum van de Báb. In Nederland viert men de gebeurtenis tijdens een bijeenkomst in Ede.
2002
Aan de Theologische Faculteit van de Universiteit van Tilburg promoveert een Rotterdamse bahá’í en oogarts op een proefschrift over de geschiedenis van het Bahá’í-geloof: The Babi Question You Mentioned … The Origins of the Bahá’í Community of the Netherlands 1844 -1962.
Lees: Geloof & Rede
2004
Na een twee jaar durende grondige renovatie en verbouwing, door zowel professionals als vrijwilligers, wordt het Bahá’í Centrum (bouwjaar c. 1900) weer in gebruik genomen.
2005
Vanwege hun toestand, kwetsbaarheid en omvang start de bibliothecaris van de Nationale Bahá’í Blibliotheek met het scannen van alle Nederlandstalige bahá’í-tijdschriften. De boeken-catalogus wordt gedigitaliseerd d.m.v. een professioneel automatiseringssysteem. Het werk zal in 2015 worden voltooid.
2006
Na tientallen jaren maakt de redactie in december het laatste nummer van Bahá’í Vizier. Het is de bedoeling dat het tweemaandelijkse tijdschrift met uiteenlopende artikelen, vertalingen, boek-besprekingen, columns en gedichten opgaat in een verbeterde versie van Bahá’í Berichten (foto: omslag 2002).
2007
Een reserve exemplaar van de goud-geglazuurde daktegels van het Mausoleum van de Báb keert terug naar Nederland en wordt in een speciale vitrine tentoongesteld in het Dakpannen Museum te Alem (nabij Den Bosch). Een jaar later, op 7 februari 2008, schittert de daktegel in het veel bekeken tv-programma De Wereld Draait Door.
2007
Bij zijn vertrek uit Teheran in 1905 had de schrijver Maurits Wagenvoort van Hand-van-de-Zaak Ibn-i-Abhar een ‘afdruk van het zegel van Beha-Ullah’ gekregen. Het Nederlands Letterkundig Museum (nu Literatuur Museum) staat deze af aan de Nederlandse Bahá’í-gemeenschap.
Lees: Vriendelijkheid
2008
Bij 60 jaar Universele Verklaring van de Rechten van de Mens ondertekenen verschillende internationale religieuze groeperingen, in het Vredespaleis, de verklaring: Faith in Human Rights. ‘Hoewel wij verschillende geloofstradities vertegenwoordigen, komen wij samen om te benadrukken dat religie een primaire bron van inspiratie is geweest voor mensenrechten.’ (foto: de Bahá’í-vertegenwoordiger in het licht blauw).
Lees: Mensenrechten
2008
Achter de schermen van het Nationaal Bahá’í Centrum in Den Haag werken veel vrijwilligers. Een vertrouwde telefoonstem, beheerder en ‘laatste strohalm die een staalkabel bleek te zijn’ neemt in juli na 24 jaar afscheid.
2009
Met het doel om de prestaties in gemeenschaps-opbouw te vieren en om plannen te maken voor de toekomst organiseert het Universele Huis van Gerechtigheid 41 regionale conferenties, waaronder ook een in Frankfurt. Onder de 4.600 deelnemers (het dubbele van het verwachte aantal) bevinden zich ook 350 Nederlanders.
2009
Op een bijeenkomst in De Poort wordt de compilatie Dear Co-worker gepresenteerd. Een werkgroep uit België, Nederland en Luxemburg was twee jaar lang regelmatig in Brussel bijeengekomen om alle brieven van de Behoeder aan bahá’ís van de Benelux te verzamelen, te vertalen en te annoteren.
Lees: Consultatie
2011
Op vrijdag 29 april wordt in De Poort tijdens een feestelijke 50ste Nationale Conventie de 50ste Nationale Geestelijke Raad gekozen. Datzelfde gebeurt in België, Denemarken, Finland, Italië, Luxemburg, Noorwegen, Portugal, Spanje, Zweden en Zwitserland. (Illustratie: Dale Robinson, The Trusted Ones of God - Wilmette 1972).
Lees: Rechtvaardigheid
2012
Arrestatie, oneerlijke procesgang, marteling, inbeslagname, discriminatie, uitsluiting van onderwijs, brandstichting, grafschennis … de mensenrechten van bahá’ís worden in Iran nog steeds op grove wijze geschonden. Via wereldwijde campagnes, zoals Closed Doors (2005); Education is Not a Crime (2015); en Enough! Release the Bahá’í Seven (2016), probeert men de situatie ten goede te keren (foto: United4Iran reist met een billboard langs wereldsteden).
2012
De Heraut en Zijn Helden, een geïllustreerde bundel verhalen over het leven van de Báb en Zijn eerste volgelingen wordt gepubliceerd. Het is het derde jeugdboek van een Drentse bahá’í over de geschiedenis van het Bahá'í-geloof. In 2019 zal er een vierde boek verschijnen, een bundel verhalen over de Behoeder.
2013
Op verzoek van het Universele Huis van Gerechtigheid worden er wereldwijd 114 jongerenconferenties georganiseerd. ‘Voor elke generatie jonge gelovigen komt er een kans om een bijdrage te leveren aan het lot van de mensheid, uniek voor de tijd waarin zij leven.’ De Nederlandse jongeren worden uitgenodigd voor de conferentie in Frankfurt.
2013
Het Surinaamse Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling neemt in oktober het beheer op zich van een mede door Nederlandse bahá’ís opgericht schooltje dat eind jaren tachtig de kinderen van Bofokule (foto), in het binnenland, voor het eerst toegang tot onderwijs had gegeven.
Lees: Onderwijs
2015
Op 20 maart (Naw-Rúz) wordt wereldwijd de door de Báb ingestelde badí-kalender aangenomen. In Nederland gebeurt dat tijdens een feestelijke nationale bijeenkomst in Dronten. De badí-kalender is een zonnekalender met 19 maanden van 19 dagen (en een aantal schrikkeldagen) die begint in het jaar van de lente-equinox direct voorafgaande aan de Verkondiging van de Báb (1844).
Lees: Bahá’í Heilige Dagen
2015
Na digitalisering wordt het Nationaal Bahá’í Archief vanaf de zolder van het Bahá’í Centrum te Den Haag in ruim 400 archiefdozen getransporteerd naar de veilige en beschermde omgeving van een professionele opslag.
2017
In het 200-ste geboortejaar van Bahá'u'lláh kan men voor het eerst via social media, live-streams en een speciale website de wereldwijde vieringen, ook die in Nederland, direct volgen.
Bezoek: bicentenary.bahai.org/bahaullah
2018
In Rotterdam wordt in maart een geschiedenis website gelanceerd. Voor het eerst heeft men altijd een Nederlandstalige geïllustreerde chronologie van de internationale en nationale Bahá’í-geschiedenis digitaal bij de hand (foto: Bahá’í-pioniers, met op de achtergrond de kade van de Holland Amerika Lijn waar zij in 1946 aankwamen).
2018
De Braziliaanse colorist van het boek The Colour of Time (2018), maakt in opdracht van de website bahaigeschiedenis.nl, een historisch verantwoorde digitale kleurenversie van de zwart-wit foto die in 1905 te Teheran werd genomen van de schrijver Maurits Wagenvoort en zijn bahá’í gastheren.
Bekijk: Wagenvoort in kleur
2019
Via een virtuele 360-graden tour kan men in oktober voor het eerst kennismaken met een nieuw onderkomen voor activiteiten van het Trainings-instituut. De officiële opening van het gebouw, in de omgeving van Utrecht, zal vier maanden later volgen. (foto: ‘Dollhouse view’)
Bezoek: trainingsinstituut.org
2019
Bij de 200-ste geboortedag van de Báb kan men via sociale media de wereldwijde vieringen meebeleven. Vanaf zonsondergang 28 oktober in Kiribati tot zonsondergang 31 oktober in Hawaii schetsen berichten van feestelijke bijeenkomsten, artistieke expressie en sociale dienstbaarheid uit alle tijdzones een hoopvol beeld van de mensheid: eenheid in verscheidenheid.
2019
‘Abdu’l-Bahá’s brief aan de Centrale Organisatie voor een Duurzame Vrede bestaat in december 100 jaar. Vanwege haar actualiteit, internationale belang en verbondenheid met Nederland presenteert deze website een speciale foto-chronologie van de gebeurtenissen verbonden met de bezorging van deze ‘Tafel aan Den Haag’. (foto: zonsopkomst bij bolder 9 aan de Rotterdamse Lloydkade)
2019
Dankzij een samenwerking met Bahá’í World News Service, Bahá’í Blog en Bahá’í Chronicles krijgt de 100-ste verjaardag van ‘Abdu’l-Bahá’s Tafel van de Vrede (december 1919) en de bezorging daarvan door Ahmad Yazdání en ‘Alí-Muhammad Ibn-i-Asdaq in Den Haag (mei 1920), een wereldwijd publiek.
2020
Om de geschiedenis tastbaar te maken begint bahaigeschiedenis.nl in januari met de aanleg van een collectie historische foto’s, boeken en objecten. Vanwege de corona-virus pandemie heeft de eerste tentoonstelling daarvan in mei de vorm van een online stay-at-home expo.
Bekijk: Stay-at-home Expo
...
Deze website en haar bijbehorende historische collectie is een individueel initiatief en werk-in-uitvoering. Wilt u ons steunen bij het vastleggen en bewaren van de Nederlandse Bahá’í-geschiedenis? Doneer dan uw bahá’í-herinneringen, bijvoorbeeld in de vorm van foto’s, boeken of objecten (foto: International Bahá’í Archives).
Lees: Het individu